Sprzęgła cz. 2 (Z czego wykonane są tarcze sprzęgieł?)

Z czego wykonane są tarcze sprzęgieł? Wbrew pozorom tarcze wykonuje się z bardzo różnych materiałów, z których każdy ma określone zalety i wady.

Z CZEGO WYKONANE SĄ TARCZE SPRZĘGIEŁ ?

Wbrew pozorom tarcze wykonuje się z bardzo różnych materiałów, z których ma określone zalety i wady. Wybór odpowiedniej tarczy uzależniony jest od przeznaczenia samochodu, sposobu jego użytkowania i wartości momentu obrotowego, jakim dysponuje silnik.

Tarcze organiczne:

Tego typu tarcze stosuje się seryjnych lub lekko zmodyfikowanych samochodach. Pracza sprzęgła pozostaje płynna i lekka, ale jednocześnie ryzyko przegrzania jest spore, a właściwości cierne przeciętne. W zależności od rodzaju i ceny konkretnej tarczy jej powieszchnia cierna wykonana jest z maksymalnie 15 różnych materiałów. Organiczne tarcze często po części wykonane są z karbonu, kevlaru i materiałów metalowych, pdobnie jak bardziej wytrzymałe tarcze, z tym że mieszanka jest bardziej różnorodna.

Tarcze ceramiczno-metalowe:

Jak sama nazwa wskazuje, w tego typu tarczach powieszchnia cierna składa się głównie z materiałów ceramicznych i metalowych. Wciąż jest to tarcza przyjazna użytkownikowi, ale jednocześnie znacznie bardziej odporna termicznie . Na rynku dostępne są także tarcze karbonowo-metalowe oraz kevlarowo-metalowe.

Tarcze karbonowe-ceramiczne-kevlarowe:

Wtego typu tarczach sprzęgłowych głównym materiałem, z którego wykonane są powieszchnie cierne, karbon, ceramika, kevlar. Oczywiście zdarza się, taka tarcza zawiera jakiś procent metalu, ale jego ilość jest znacznie mniejsza niż w przypadku sprzęgieł ceramiczno-metalowych. Tarcze z tej "Rodziny" charakteryzują się bardzo dobrymi właściwościami ciernymi i wysoką odpornością na przegrzanie, ale ich zastosowanie w codziennym ruchu jest właściwie zupełnie pozbawione sensu. Zdaża się też, że-podobnie jak w przypadku wyczynowych klocków hamulcowych - również tego typu tarcze sprzęgieł wymagają choć minimalnego rozgrzania do optymalnej pracy. Ich kolejną zaletą jest też niska masa.

Tarcze metalowe i spiekowe

To już właściwie najwyższa półka, zarezerwowana tylko dla samochodów wyczynowych. Powieszchnie cierne łopatek pokryte rozdrobnionym żelazem to rozwiązanie gwarantuje perfekcyjne właściwości cierne i ponadprzeciątną wytrzymałość. Świetnie nadają się np. do najmocniejszych dragracingowych samochodów. Niestety, tego typu tarcze bardzo szybko się zużywają, a ich obsługa nie należy do najprzyjemniejszych. Sprzęgło wyposażone w taką tarczę działa praktycznie w systemie 0-1 , a więc bez możliwości użycia np. półsprzęgła. O delikatnym ruszeniu można zapomnieć.

WARTO WIEDZIEĆ !!!

*********************************************************************

SPRĘŻYNA CZY NIE?

Prawie wszystkie wzmocnione sprzęgła, również te stosowane w szybkich ulicznych samochodach to mechanizmy amortyzowane. Oznacza to, że pomiędzy centralną częścią tarczy sprzęgła, połączoną na stałe z wałkiem sprzęgłowym skrzyni biegów, a znajdującymi się na jej zewnętrznej części okładzinami ciernymi umieszczone są niewielkie sprężyny. Ich zadaniem jest tłumienie drgań i przeciążeń powstających w momencie agresywnego ruszenia lub dodania i odpuszczenia gazu. Ten system amortyzacji pozwala w normalnym ruchu na płynną i gładką jazdę. W samochodach wyczynowych, zbudowanych z myślą o sporcie, stosuje się często sprzęgła nieresorowane. W tym przypadku płynna praca sprzęgła nie jest potrzebna, abrak sprężyn upraszcza całą konstrukcję, co zmniejsz liczbę możliwych awarii, obniża wagę całego układu i nadaje mu maksymalną bezpośredniość reakcji.

SPRZĘGŁA ŁOPATKOWE

Wększość sportowych sprzęgieł to tak zwane elementy "łopatkowe" termin ten dotyczy budowy samej tarczy sprzęgła, której powieszchnia cierna usytuowana jest zazwyczaj na 4 lub 6 oddzielnych "łopatkach", a nie na jednolitej powieszchni, na całym obwodzie tarczy. Głównym atutem tego typu rozwiązania jest znacznie lepsze odoprowadzanie ciepła, co z kolei zapobiego przegrzewaniu się sprzęgła, które może spowodować jego uszkodzenie lub zmiejszenie trwałości.

SPRZĘGŁA WIELOTARCZOWE

Tego typu elementy są dziś często spotykane w wielu tuningowanych samochodach. W sprzęgłach wielotarczowych, jak sama nazwa wskazuje, znajduje się kilka tarcz ciernych, pomiędzy którymi umieszczone są kolejne metalowe "wkładki". Takie rozwiązanie sprzyja obniżenie temperatur panujących wewnątrz całego mechanizmu i poprawia płynność jego pracy. Dla przykładu : zwykłe, uliczne sprzęgło dwutarczowe może przenieść podobną wartość momentu obrotowego, co nadające się praktycznie tylko do sportu sprzęgło jednotarczowe. W sportach samochodowych cząsto stosuje się sprzęgła o jak największej liczbie tarcz i jak najmniejszej średnicy.

KOŁA ZAMACHOWE-MODYCIKACJE

*************************************************

Wcześniej wspomniałem o możliwości obciążenia kół zamachowych, czas więc przyjrzeć się temu zagadnieniu nieco bliżej. Zasadniczo zmniejszenie wagi koła zamachowego w samochodzie o podwyższonych osiągach ma wymierny sens, o ile wykona się tę operację z głową. Z punktu widzenia lżejsze koło zamochowe pozwoli silnikowi szubciej wchodzić na obroty, szczególnie na niższych biegach, i skruci czas pomiędzy wciśnięciem pedału gazu a reakcją silnika. Z punktu widzenia sprzęgła lżejsze koło zamochowe ułatwi tarczy sprzęgła połączenie się z nim. Są jednak wady. Lekkie koło zamachowe spowoduje szybkie spadanie obrotów silnika, a w niektórych przypadkach wywoła problem z utrzymaniem wolnych obrotów na równym poziomie - auto może więc zacząć gasnąć. Ponadto zmniejszenie masy koła zamachowego spowoduje zwiększenie jego wibracji podczas pracy silnika na niskich obrotach. Wibracje te przenoszą się na skrzynie biegów i powodują jej szybsze zużycie.